“Met circulaire luchtfilters willen we de markt in beweging krijgen”
De Unica Innovation Challenge is een jaarlijkse innovatieprijs, waarmee technisch dienstverlener Unica zijn leveranciers en ketenpartners aanmoedigt om producten of diensten te ontwikkelen waar de sector als geheel duurzamer, productiever of op een andere manier beter van wordt. In 2021 werd de prijs gewonnen door het Utrechtse bedrijf AQ Group, dat de jury verraste met een vernieuwend concept voor circulaire luchtfilters.
“Door over te stappen op een kunststof cassette met losse filters kunnen we duurzaam afval scheiden en de afvalberg drastisch reduceren”, zegt Eric van Dijk, directeur van AQ Group. “We zijn blij dat Unica potentie ziet in dit vernieuwende concept en dat zij ons wil helpen om een beweging in gang te zetten, die aanzet tot meer duurzaamheid en circulariteit in onze branche.”
AQ Group is gespecialiseerd in het optimaliseren van de lucht- en waterkwaliteit in gebouwen. Het bedrijf onderhoudt, desinfecteert, inspecteert en reinigt klimaat- en drinkwatersystemen. De laatste jaren verschuift de focus steeds meer naar innovatieve, duurzame oplossingen, zoals het verduurzamen en energiezuinig maken van luchtbehandelingskasten. Sinds de coronacrisis is tevens de vraag naar schone lucht en gezonde gebouwen sterk toegenomen.
Duurzaam afval scheiden
Eric van Dijk stond twintig jaar geleden aan de wieg van AQ Group. Het bedrijf telt tegenwoordig 120 medewerkers en groeit nog steeds. “Het gaat goed en dat is te merken”, zegt Eric. “Aan het einde van de werkdag komen onze monteurs terug naar de zaak om oude luchtfilters, die zij bij klanten hebben vervangen, in de perscontainer te doen. De huidige filters in luchtbehandelingskasten bestaan uit een groot, stalen frame met meerdere diepe zakken filterdoek. Eén à twee keer per jaar moeten deze in zijn geheel worden vervangen. Dat zorgt elke dag weer voor een enorme afvalberg. Afval dat bovendien niet duurzaam gescheiden kan worden, omdat de verschillende materialen aan elkaar vastzitten.” Het is Eric een doorn in het oog. “Wist je dat er jaarlijks alleen al in Nederland 2,5 miljoen luchtfilters van dit formaat worden vervangen? Dat zijn 30.000 zeecontainers, afkomstig uit China. Dat is toch meer niet van deze tijd? En dan dat krakende geluid van de persmachine…” Eric huivert. “Ik vroeg me af: kan dat nou niet anders?”
Circulaire luchtfilters
Het antwoord bleek: ja! “We kwamen op het idee van een nieuw filtersysteem, dat uit twee afzonderlijke delen bestaat: een cassette en losse filters”, vertelt Eric. “De kunststof cassette plaats je één keer en gaat dan een jaar of tien mee. De cassette is zo ontworpen, dat deze in alle bestaande luchtbehandelingskasten past. De losse luchtfilters schuif je hier gemakkelijk in en uit. De filters bestaan uit één materiaal en zijn veel kleiner en platter dan de oude, waardoor er minder grondstoffen en verpakkingsmaterialen nodig zijn. We laten de filters in verschillende formaten lokaal produceren door een fabriek in Udenhout. Dat scheelt een boel CO2-uitstoot vergeleken met de huidige transporten uit China. En doordat we de oude filters schoonmaken en hergebruiken in plafondplaten, heb je aan het eind van de rit veel minder afval én kun je duurzaam afval scheiden. Tot slot hebben we de filters zo ontworpen dat er minder druk nodig is om er lucht doorheen te blazen. De luchtbehandelingskasten verbruiken daardoor ook nog eens minder energie.” Eric is trots op het eindresultaat: “We hebben een pilot gedraaid in ons eigen pand en alles werkt naar behoren. Circulaire filtersystemen moeten daarom echt de toekomst worden!”
Verduurzamen als sector
Bij AQ Group zijn ze ervan overtuigd dat dit weleens een ‘game changer’ kan zijn. Daarom besluiten ze om het concept van de circulaire luchtfilters te presenteren tijdens de Unica Innovation Challenge. “We hadden ons al ingeschreven met een ander idee, maar besloten dat het circulaire filtersysteem veel innovatiever én belangrijker is. Het is een manier om als sector te verduurzamen.”
AQ Group is geen luchtfilterproducent en wil dat volgens Eric ook niet worden. “We hoeven hier zelf niet aan te verdienen. Ons doel is om een beweging in gang te zetten en voor verandering heb je altijd één iemand nodig die begint. Daarna heb je marktpartijen nodig om het samen tot een succes te maken. De Unica Innovation Challenge laat in mijn ogen zien dat Unica een bedrijf is met een visie op duurzaamheid en een start-up-achtige mentaliteit. Een bedrijf waar mensen werken die ‘out of the box’ denken, kansen benutten, snel schakelen en die geloven in de kracht van samenwerking.”
“De Unica Innovation Challenge laat zien dat Unica een bedrijf is met een visie op duurzaamheid”
Eric van Dijk (AQ Group)
Unica Innovation Challenge
De jury van de Unica Innovation Challenge is onder de indruk van de presentatie over de circulaire luchtfilters. Naast een sterke score op de R-ladder, die de mate van circulariteit aangeeft, blinkt het idee volgens de jury ook uit in praktische haalbaarheid en toepasbaarheid. “We hebben ontzettend veel reacties gekregen. Uit alle hoeken stroomden de felicitaties binnen”, vertelt Eric enthousiast. “De hele branche leek te weten dat wij deze prijs hadden gewonnen. Nu is het tijd om door te pakken. We hebben een investeringsbudget gekregen en gaan het concept nu samen met Unica verder uitwerken. Zo willen we de cassettes van oude petflessen maken en de filters hergebruiken. Bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag mogen we een half jaar een pilot draaien. Ook het hoofdkantoor van Unica in Hoevelaken wordt voorzien van circulaire luchtfilters.” Eric hoopt dat daarna nog veel meer klanten volgen: “Hoe sneller we de circulaire luchtfilters in heel Nederland kunnen implementeren, hoe beter het is voor het milieu!”